Miód kojarzy nam się jako coś zdrowego i zdecydowanie ma on właściwości prozdrowotne, ale musimy pamiętać, że to w dalszym ciągu spora dawka cukru. Zdarza się, że traktujemy miód jako zdrowy zamiennik cukru. Beztrosko osładzamy nim napoje i potrawy, również na diecie redukcyjnej. Bo przecież miód jest zdrowy!
Tymczasem 100 gramów cukru to 380 kalorii, a 100 gramów miodu to w zależności od rodzaju 300-400 kcal. Pod względem kalorycznym miód nie będzie „mniejszym złem”.
Miód to w większości cukry!
W prawie wszystkich rodzajach miodu dominującymi cukrami są fruktoza i glukoza. W małych stężeniach obecne są również disacharydy, trisacharydy i oligosacharydy. Miód zawiera także niewielkie ilości białek, witamin i składników mineralnych [1].
A co z właściwościami prozdrowotnymi?
To zasługa enzymów, które pochodzą z różnych źródeł, takich jak nektar, ślina i wydzielina gruczołów gardłowych pszczół miodnych. Znajdują się w nim także kwasy organiczne, które powstają z cukrów dzięki enzymom wydzielanym przez pszczoły podczas przekształcania nektaru w miód lub są pozyskiwane bezpośrednio z nektaru. To właśnie te składniki mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwutleniające [1].
Miód traci właściwości w wysokiej temperaturze.
Optymalna temperatura w pszczelim ulu to 34.5±1.5 C [2]. W takich warunkach miód pozostaje stabilny, ale niestety jeśli temperatura rośnie zaczynają się kłopoty. Aktywność biologiczna miodu wynika przede wszystkim z zawartych w nim enzymów, a enzymy są wrażliwe na podwyższoną temperaturę. Do ich uszkodzenia będzie dochodziło już w temperaturze powyżej 40 stopni.
To nie jest tak, że po włożeniu łyżeczki miodu do herbaty, automatycznie zostaje nam sam cukier, ale właściwości będą ulegały ograniczeniu wraz ze wzrostem temperatury i czasem. Czyli im dłużej i w im wyższej temperaturze będziemy rozpuszczać miód, tym szybciej enzymy będą ulegały rozpadowi. Przykładowo aktywność enzymu – diastazy jest stabilna w temperaturze 20-40 stopni, po przekroczeniu 40 stopni stopniowo maleje, ale po przekroczeniu temp. 60 ºC stwierdza się drastyczny spadek jego aktywności [3].
Nie zaleca się podawania miodu niemowlętom.
Profilaktycznie. Miód jest surowym produktem odzwierzęcym, więc może zawierać laseczki jadu kiełbasianego. Ryzyko zatrucia jest stosunkowo małe, ale dla bezpieczeństwa zaleca się podawanie miodu dopiero po ukończeniu pierwszego roku życia [4]. Zdecydowanie warto od czasu do czasu włączyć miód do zdrowej diety! Jednak jeśli masz problem z nadmiarem cukru w codziennym żywieniu, zamiana dużych ilości cukru na duże ilości miodu, nie rozwiąże Twojego problemu.
Źródła:
- Frontczak M., Olas B.: Miód i jego składniki chemiczne – rola w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia. Kosmos. Problemy nauk biologicznych (2021) 70:115-119
- Jones J.C., Helliwell P., Beekman M. i wsp.: The effects of rearing temperature on developmental stability and learning and memory in the honey bee, Apis mellifera.J Comp Physiol A (2005) 191: 1121–1129
- Wesolowska M., Dzugan M.: Aktywność i stabilność termiczna diastazy występującej w podkarpackich miodach odmianowych. Żywność Nauka Technologia Jakość (2017) 24: 103-112
- Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2021; 18: 805 – 822