Wielkanoc nie może odbyć się bez jajek! W tym czasie, zwykle wybieramy jajka kurze. Na naszych stołach goszczą jajka z majonezem, jajka faszerowane czy sałatki z jajkami, a domy ozdabiają pisanki. Jajko to uniwersalny symbol życia, który występuje w wielu kulturach. W chrześcijaństwie są one symbolem zmartwychwstania. Jednocześnie Wielkanoc to czas wiosenny, kiedy wszystko się odradza. To jajka tworzą niepowtarzalny klimat i nastrój Świąt Wielkanocnych.
Co jest w jajku kurzym?
Małe jajko kurze (50 gramów) to około 80 kcal, 6 gramów białka, 5 gramów tłuszczu i minimalna ilość węglowodanów. Znajdziemy w nim witaminy i składniki mineralne, między innymi witaminę A, D, B12, B1, B2 i żelazo (1).
Białko jajka kurzego jest białkiem pełnowartościowym o wysokiej wartości biologicznej. Dawniej było ono uznawane za wzorcowe. Obecnie białko wzorcowe to opracowane teoretycznie proporcje aminokwasów optymalne dla człowieka. Białko jaja kurzego będzie jednak należało do tych, które są mu najbliższe (2).
To właśnie ze względu na białko, jaja są cenione jako składnik diety, jednak zawierają też całkiem sporą dawkę tłuszczu, z czego około 30% stanowią nasycone kwasy tłuszczowe. A to właśnie tych kwasów tłuszczowych powinniśmy unikać. Dodatkowo małe jajko kurze to ok 190 mg cholesterolu (1), a u osób zdrowych zaleca się ograniczenie go do 300 mg na dobę (2).
Na co zwrócić uwagę wybierając jajka?
Przede wszystkim na pochodzenie jajek. W dzisiejszych czasach, praktycznie każdy większy sklep oferuje zróżnicowany asortyment, więc mając na względzie warunki hodowli kurek, unikajcie jajek z chowu klatkowego – nr 3.
0 – jajka kurze z produkcji ekologicznej
1 – jajka kurze z chowu na wolnym wybiegu
2 – jajka kurze z chowu ściółkowego
3 – jajka kurze z chowu klatkowego
Muszę przyznać, że polecam Wam wybór jaj o numeracji przynajmniej 2, jedynie ze względów etycznych. Wśród konsumentów istnieje wiele mitów dotyczących wartości odżywczej jaj produkowanych w różnych systemach. Wszystkie jajka kurze są produkowane zgodnie z dosyć restrykcyjnymi wymaganiami i różnice w wartości odżywczej jajek z chodu klatkowego, a tych ekologicznych są minimalne (3)
Wśród oznaczeń na jajach, możecie też spotkać się z oznaczeniami wielkości. Jeśli korzystacie z przepisów, gdzie podana jest ilość jaj w gramach, zwróćcie na to uwagę. Dwa duże jaja potrafią równać się trzem małym!
XL – bardzo duże: 73 g i więcej
L – duże: od 63 g do 73 g
M – średnie: od 53 g do 63 g
S – małe: poniżej 53 g
Co z jajkiem od rolnika?
Wymagania wobec jaj z hodowli przemysłowej dotyczą w dużej mierze bezpieczeństwa. W procesie produkcyjnym, jaja podlegają między innymi procesowi naświetlania przez specjalistyczne lampy UV, co zapewnia bezpieczeństwo mikrobiologiczne. W przypadku jajek kurzych „od znajomego rolnika”, musimy mieć świadomość, że ryzyko skażenia bakteryjnego jest wyższe. Jeśli decydujecie się na takie rozwiązanie, zachowajcie szczególną ostrożność w kontakcie z surowym jajkiem i skorupką.
Więcej o jajkach:
Źródła:
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173424/nutrients
- Normy żywienia człowieka, [red.] Jarosz E., Rychlik E., Styś K., Charzewska J. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 2020
- Banaszewska D., Biesiada-Drzazga B., Marciniuk M. i wsp: Comparison of the quality of cage and organic eggs available in retail and their content of selected macroelements. Acta Sci Pol Technol Aliment. Apr-Jun 2020;19(2):159-167. doi: 10.17306/J.AFS.0797.